در اکثر خودروها، سیستم تغذیه سوخت از نوع گردشی است و شامل قطعات استفاده شده برای انتقال سوخت از باک به انژکتورها است. سوخت از باک توسط پمپ بنزین کشیده می شود و تحت فشار به ریل سوخت ارسال می گردد. مقدار فشار و حجم سوخت تحویلی به موتور توسط پمپ بنزین بیشتر از نیاز موتور است. لذا رگلاتور فشار سوخت موجود در مدار اجازه می دهد که مقداری از سوخت به منظور ثابت نمودن فشار سوخت در انژکتور به باک برگشت کند.
عملکرد سیستم کنترل الکترونیکی
سیستم کنترل الکترونیکی شامل سنسورهای مختلف موتور و انژکتورهای سوخت است. پردازشگر موتور با استفاده از فرایند "حس نمودن، تصمیم گرفتن، عمل نمودن" سوخت را کنترل می نمایند. سنسورها بر اساس شرایط موتور و وضعیت رانندگی سیگنال هایی را کنترل پردازشگر موتور ارسال می نماید و براساس آن انژکتورها را کنترل می کند. سپس پردازشگر موتور به منظور عملرد و تحویل مقدار سوخت صحیح و به فراخور انژکتورها فرمان هایی ارسال می نماید.
کنترل الکترونیکی پاشش بنزین (EFI)
وظایف این سیستم عبارت است از:
- تهیه نمودن مقدار مناسب سوخت به منظور حداکثر نمودن قابلیت رانندگی
- کاهش گازهای اگزوز مضر و آلاینده
کنترل الکترونیکی پاشش بنزین این قابلیت را دارد که هر انژکتور را به صورت جداگانه کنترل کند و این فرایند باعث می گردد، پردازشگر موتور تحت هر گونه شرایط رانندگی مقدار سوخت مناسب را فراهم نماید و باعث کاهش گازهای اگزوز مضر و آلاینده می گردد.
روش های پاشش سوخت
انواع روش های پاشش سوخت در سیستم های الکترونیکی پاشش بنزین عبارتند از:
- همزمان
- ترتیبی
- گروهی
در پاشش سوخت همزمان همه انژکتورها به صورت همزمان کنترل می شوند.
در پاشش سوخت ترتیبی، انژکتورها مطابق با ترتیب احتراق خودرو کنترل می شوند. از این روش پاشش در بیشتر خودروهای امروزی استفاده می گردد.
در تعدادی خودروها از روش پاشش سوخت گروهی استفاده می شود. در این روش، هر جفت از انژکتورها (انژکتورهای شماره 1 و 3 و انژکتورهای 2 و 4) به صورت همزمان کنترل می شوند. در این روش پاشش، کنترل انژکتورها ساده بوده و بیشتر پاشش ترتیبی است.
توجه:
در خودروهای انژکتوری سه روش برای محل قرارگیری انژکتور وجود دارد:
تک انژکتور (پاشش مرکزی) SPI
در این سیستم یک انژکتور در دریچه ی گاز قرار دارد و سوخت در داخل مانی فولد هوا پاشش می گردد.
پاشش الکترونیکی بنزین (EFI)
هر سیلندر دارای یک انژکتور است و سوخت در پشت سوپاپ نزدیک هر سیلندر می شود. از این روش در بیشتر موتورهای امروزی استفاده می گردد.
پاشش مستقیم بنزین در داخل سیلندر (GDI)
در این روش بنزین مستقیما در داخل سیلندر پاشیده می شود.
در نوع پاشش سوخت ترتیبی، سوخت در داخل هر سیلندر، یک بار با دو دور گردش میل لنگ براساس ترتیب احتراق 2-4-3-1 پاشیده می شود. (در موتور چهار سیلندر خطی)
یادآوری می شود مقدار سوخت مورد نیاز برای هر احتراق توسط پردازشگر موتور محاسبه می گردد. پردازشگر موتور زمان پاشش انژکتور را بر طبق مقدار هوای کشیده شده در هر سیلندر و برای یک کورس مکش محاسبه می نماید. مقدار هوای ورودی با استفاده از سیگنال های دور موتور، سنسور جریان هوا یا سنسور فشار مانی فولد و سنسور دمای هوای ورودی مشخص و پرداشگر موتور مقدار سوخت مورد نیاز برای هر احتراق را با استفاده از مقدار هوای محاسبه شده و نسبت سوخت و هوای هدف محاسبه می نماید.
توجه:
نسبت سوخت و هوای هدف مطابق با قدرت خروجی موتور، آلایندگی گازهای خروجی و راندمان سوخت مشخص می شود.
کنترل حلقه بسته
برای کاهش گازهای آلاینده، سیستم اگزوز در خودروهای جدید به کاتالیست کانورتور سه راه تجهیز شده اند.
در این کاتالیست کانورتورها مونوکسید کربن (CO) هیدروکربن ها (HC) و اکسید نیتروژن (NOX) به دی اکسید کربن (2CO) و آب (H2O) و نیتروژن (N2) تبدیل می شوند. برای آن که کاتالیست کانورتور بخوبی از عهده ی وظایفش برآید، باید نسبت سوخت و هوا نزدیک به عدد استوکیومتری (7:1/14) نگه داشته شود که از این رو به اکسیژن سنسور نیاز است.
پردازشگر موتور، در زمان عملکرد نرمال موتور (شامل دور آرام)، انژکتورها را برای رسیدن به نسبت سوخت و هوا استوکیومتری کنترل می نماید. زمانی که نسبت سوخت و هوا غنی تر از نسبت استوکیومتری می گردد، به این معنی است که اکسیژن در دهانه ی خروجی کم است. بنابراین ولتاژ خروجی اکسیژن در دودهای خروجی کم است لذا ولتاژ خروجی اکسیژن سنسور افزایش می یابد تا پردازشگر موتور سیگنال (مخلوط غنی) را دریافت می نماید. در این صورت پردازشگر موتور مقدار سوخت پاشیده شده را کاهش می دهد. زمانی که نسبت سوخت و هوا رقیق تر از نسبت استوکیومتری می گردد، به این معنی است که اکسیژن در دودهای خروجی بیشتر بوده و بنابراین ولتاژ خروجی اکسیژن سنسور کاهش می یابد که پردازشگر موتور سیگنال مخلوط رقیق دریافت می نماید، در این صورت پردازشگر موتور مقدار سوخت پاشیده شده را افزایش می دهد.
شرایط بالا به معنی آن است که نسبت مخلوط سوخت و هوا باید در نسبت استوکیومتری نگهداری شود. در شرایط زیر کنترل حلقه بسته برای افزایش قابلیت رانندگی انجام نمی شود:
- در زمان استارت زدن موتور
- در زمان گرم شدن موتور، زمانی که درجه حرارت مایع خنک کاری موتور کم تر از °c 45 (درجه سانتی گراد) می باشد.
- در زمان شتابگیری / ترمزگیری
- در زمانی که بار موتور زیاد است.
- در زمانی که اکسیژن سنسور خراب می باشد.
جهت اطلاع از مکمل های سوخت و فیلترهای سوخت موجود در فروشگاه کارن کار می توانید به لینک های زیر مراجعه نمایید:
مکمل های سوخت در فروشگاه کارن کار
فیلترهای سوخت موجود در فروشگاه کارن کار