مواد افزودنی یکی از اجزای مهم دیگر روغن موتور به حساب می آید. روغن پایه به تنهایی ویژگی های مورد نیاز روانسازی و استفاده مناسب در روغن موتور را ندارد. بنابراین با توجه به نوع وظیفه ای که برای روغن در نظر گرفته شده مواد افزودنی مختلف و متناسب با وظیفه مربوطه به روغن پایه اضافه می شود. این مواد ترکیبات شیمیایی پیچیده ای دارند و در کل به دو دسته عمده تقسیم می شوند.
دسته اول موادی هستند که طول عمر روغن موتور را افزایش می دهند. اگر این مواد به روغن پایه اضافه نشوند و این نوع روغن موتور را داخل موتور خودرو بریزید، بعد از طی کردن مسافت کوتاهی باید آن را عوض کنید.
دسته دوم موادی هستند که میزان عملکرد روغن موتور را وسیع تر می کنند. به عنوان مثال روغن پایه های رایج در 6- درجه سانتی گراد رفته رفته سفت شده و در نهایت منجمد می شوند، در نتیجه با چنین روغنی نمی توان به مناطق سردسیر سفر کرد. اضافه کردن مواد افزودنی خاص به روغن شرایطی را فراهم می کند که موتور خودرو بتواند با تغییر آب و هوا (بسیار سرد و گرم) به سادگی کار کند. در کل می توان گفت که روغن موتور محصولی است که از ترکیب روغن پایه مرغوب و مواد افزودنی مورد نیاز تولید می گردد. لازم است بدانید که بسیاری از ویژگی های کیفیتی در عملکرد روغن موتور با کیفیت صرفا به خاطر استفاده از مواد افزودنی در آن است. اگر از مواد افزودنی کمتر از حد استاندارد استفاده شود و یا از نوع نامرغوب آن موقع تولید استفاده شود، کیفیت روغن موتور افت می کند و کارایی و عملکرد خود را از دست می دهد.
مهم ترین مواد افزودنی که هنگام تولید با توجه به کارایی و هدفشان به آن اضافه می شود، عبارتند از:
-
مواد افزودنی پاک کننده (Detergents)
هدف از عملکرد: پاک کردن و جلوگیری از ایجاد رسوب لجن های اسیدی بر سطوح قطعات داخلی موتور.
نحوه عملکرد: مواد افزودنی پاک کننده اسیدهای موجود در روغن که در اثر اکسیداسیون روغن و احتراق سوخت ها بوجود می آید را خنثی می کند. اگر این افزودنی به روغن پایه اضافه نشود، روغن موتور قابلیت پاک کنندگی ندارد و هیچ موقع سیاه نمی شود. در نتیجه سیاه شدن روغن بعد از مدتی نشان دهنده توانایی روغن در حل کردن رسوبات موجود در خود و سپس پاک کردن قطعات داخلی موتور خودرو می باشد. بنابراین سیاه شدن روغن موتور بعد از مدتی یک حسن به حساب می آید.
-
مواد افزودنی متفرق (Dispersants)
هدف از عملکرد: معلق نگهداشتن ذرات آلودگی در روغن.
نحوه عملکرد: ذرات کربن و لجن های اسیدی را به صورت معلق نگه می دارند و از ایجاد رسوب جلوگیری می کند.
-
مواد افزودنی ضد اکسیداسیون (Antioxidant)
هدف از عملکرد: جلوگیری از اکسیداسیون روغن ها و در نتیجه ایجاد لجن های اسیدی.
نحوه عملکرد: پراکسیدها و هیدروپراکسیدهای ناشی از شکست مولکول های روغن را به مولکول های غیرفعال تبدیل می کند.
-
مواد افزودنی بهبود دهنده شاخص گرانروی (VI-Improvers)
هدف از عملکرد: کم کردن تغییرات گرانروی در برابر تغییرات درجه حرارت.
نحوه عملکرد: در اثر افزایش دما، میزان حلالیت پلیمر در روغن افزایش یافته و این پدیده از سرعت کاهش گرانروی روغن بر اثر افزایش دما می کاهد.
-
مواد افزودنی ضدخوردگی-ضد زنگ (Anticorrosion-Antirust)
هدف از عملکرد: کاهش خوردگی و زنگ زدگی قطعات فلزی در تماس با روغن.
نحوه عملکرد: با ایجاد لایه محافظ بر سطح فلز از واکنش مابین سطوح فلزی و اسیدهای آلی خورنده و آب جلوگیری می کنند.
-
مواد افزودنی ضد کف (Anti Foam)
هدف از عملکرد: مانع از کف کردن روغن می شود، کشش سطحی روغن را کاهش می دهد.
نحوه عملکرد: با کاهش کشش سطحی لایه روغن، سطح حباب های کف، بسیار ناپایدار شده و به سرعت پاره می شود.
-
مواد افزودنی بهبود دهنده اصطکاک (Friction Modifiers)
هدف از عملکرد: کاهش اصطکاک میان سطوح متحرک قطعات ماشین آلات در شرایط روانکاری مرزی.
نحوه عملکرد: از طریق سرقطبی زنجیر پلیمری به سطوح فلز جذب شده و در نتیجه تماس بین دو سطح کاهش یافته و اصطکاک کم می شود.
-
مواد افزودنی پائین آوردنده نقطه ریزش (Pour Depressants Point)
هدف از عملکرد: جلوگیری از انجماد روغن در درجه حرارت های پایین.
نحوه عملکرد: جلوگیری از ایجاد شبکه های کریستالی منظم که قادر به حبس مولکول های روغن در خود باشد.
-
مواد افزودنی ضد سایش (Antiwear Agents)
هدف از عملکرد: جلوگیری از سایش قطعات ماشین آلات. نظیر بهبود دهنده های اصطکاک.
نحوه عملکرد: با این تفاوت که ماده افزودنی با سطح فلز ترکیب شیمیایی ایجاد کرده و در نتیجه مکانیزم جلوگیری از تماس سطوح فلزی در شرایط سخت تر نیز امکان پذیر است.
-
مواد افزودنی فشار بالا (EP Agents)
هدف از عملکرد: جلوگیری از فرسایش سطوح فلزی در شرایط روانکاری مرزی و فشارهای بسیار بالا.
جهت اطلاع از روغن های موتور و فیلترهای روغن موجود در فروشگاه کارن کار به لینک های زیر مراجعه نمایید: