موتور یکی از مهم ترین اجزای هر خودرو می باشد که هر گونه بی توجهی و رسیدگی نکردن به آن می تواند خسارات و هزینه های هنگفتی را به بار بیاورد. از آن جایی که انتخاب روغن موتور مناسب، از راه های مراقبت از آن می باشد، بنابراین در این مطلب قصد داریم شما را با انواع روغن موتور آشنا کنیم. تا از به بار آمدن خسارت های زیاد جلوگیری شود.

نقش روغن موتور در خودرو

از جمله وظایف روغن موتور می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دور کردن گرما از چرخه احتراق

موتور خودرو انفجارهای کنترل شده و احتراق درون سیلندرها را تولید می کند. چنانچه گرمای حاصل از اصطکاک به این انفجارهای کنترل شده اضافه گردد، موتور خودرو با مشکل مواجه خواهد شد. کاری که روغن موتور انجام می دهد این است که مانند یک عایق مانع رسیدن گرما به این چرخه شود.

• کاهش اصطکاک بین قطعات

موتور از یکسری قطعات متحرک تشکیل شده است و بدون شک بین این قطعات اصطکاک وجود دارد. اصطکاک نیز تولید گرما را به دنبال دارد. روغن موتور با از بین بردن اصطکاک و گرمای به وجود آمده بین قطعات فلزی از داغ شدن موتور جلوگیری می کند. از طرفی مانع ساییده شدن قطعات نیز می گردد. از آن جایی که تعمیر و تعویض هریک از قطعات موتور هزینه های زیادی خواهد داشت. اگر روغن موتورمناسبی انتخاب کنید، با مشکلات بعدی مواجه نخواهید شد و در هزینه ها نیز صرفه جویی می شود.

• به حداقل رساندن زنگ‌ زدگی

به مخلوط شدن سوخت با هوای حاوی اکسیژن، فرایند احتراق می گویند. همان طور که می دانید حضور اکسیژن در محیط، زنگ زدگی و خوردگی قطعات را به دنبال خواهد داشت. روغن موتور اثرات اکسیدکنندگی ناشی از حضور هوا را به حداقل می رساند.

• جذب محصولات جانبی ناخواسته

اسیدها و اکسید سیلیکون از محصولات ناخواسته ای هستند که طی فرایند احتراق تولید می شوند. ورود این محصولات ناخواسته به سایر قسمت ها به موتور خودرو آسیب می رساند که روغن موتور آن ها جذب کرده و به حالت تعلیق در می آورد.

منظوراز ویسکوزیته روغن موتور چیست؟

به غلیظ بودن یا رقیق بودن مایع، ویسکوزیته (viscosity) یا گرانروی می گویند. به عنوان مثال، ویسکوزیته آب آشامیدنی پایین اما ویسکوزیته عسل بالا می باشد. جهت بهبود عملکرد خودرو باید روغن موتور با ویسکوزیته مناسب استفاده کنید. برای نشان دادن درجه ویسکوزیته از یک رتبه بندی SAE استفاده می شود.

ویسکوزیته روغن موتور و رتبه بندی SAE

SAE مخفف انجمن مهندسان خودرو (Society of Automotive Engineers)می باشد. بر اساس رتبه بندی SAE اعداد 0 تا 60 جهت تعیین درجه ویسکوزیته، اعداد 0 تا 25 جهت هوای سرد و اعداد 30 تا 60 جهت هوای گرم و تابستانی می باشند. این رتبه بندی روغن موتور را به دو نوع سینگل گرید و مولتی گرید تقسیم می‌کند.

روغن موتور سینگل گرید

چنانچه کد مربوطه تنها یک عدد مثل SAE 30 را داشته باشد، یعنی این روغن موتور دارای درجه ویسکوزیته چهار فصل نیست و تنها در هوای گرم یا سرد مورد آزمایش قرار گرفته است. چنانچه این عدد بین 0 تا 25 باشد تنها در هوای سرد و چنانچه بین 30 تا 60 باشد، تنها در دمای جوش موتور یعنی 100 درجه سانتیگراد مورد آزمایش قرار گرفته است. فراموش نکنید که روغن موتورهای سینگل گرید تنها برای یک شرایط آب و هوایی (یعنی گرم یا سرد) تدارک دیده شده اند.

روغن موتور مولتی گرید

اکثر روغن موتورهای امروزی مولتی گرید بوده و برای هر چهار فصل تدارک دیده شده اند. در تولید روغن موتورهای مولتی گرید از یکسری افزودنی های پلیمری استفاده می شود. این امر باعث می شود که دیگر مجبور به استفاده از روغن موتورهای مختلف در تابستان و زمستان نباشیم.

در روغن موتورهای مولتی گرید، دوعدد و یک حرف W را مشاهده می کنید. که W حرف اول Winter است. به عنوان مثال در عبارت W-305 عددی که کنار W قرار گرفته، نشان دهنده درجه ویسکوزیته روغن در دماهای سرد می باشد و از عدد دوم می توان دریافت که چنانچه دمای موتور به بالاترین دما 100 سانتی‌گراد (212 درجه فارنهایت) برسد، درجه ویسکوزیته این روغن موتور از عدد مزبور بالاتر نخواهد رفت.

با یک مثال این مسئله را برای شما روشن تر می کنیم. فرض کنید که اعداد W-305 روی ظرف روغن موتور ثبت شده است.

 عدد 5 نمایانگر درجه ویسکوزیته در دمای پایین و عدد 30 یعنی درجه ویسکوزیته این روغن موتور در بالاترین سطح دما از 30 بیشتر نمی شود.

  درمناطق سردسیر هر چه عددی که در کنار W قرار گرفته کمتر باشد، موتور خودرو شما با سرعت بیشتری راه اندازی می گردد. لذا می توان نتیجه گرفت که روغن موتور با درجه 5 برای شما بهتر از روغن موتور با درجه 10 می باشد. بهتر است بدانید که روغن موتور با درجه کمتر رقیق می باشد. این رقیق بودن باعث می شود که با سرعت بیشتری بین قطعات موتور جریان پیدا کند که به کوتاه تر شدن زمان خشک کار کردن موتور و در نهایت کاهش سایش اجزای موتورمی انجامد و رضایت بخش نیز می باشد.

عدد 30 نشان می دهد، زمانی که موتور گرم می شود، روغن موتور همچنان از غلظت مناسبی برخوردار است و بیش از حد رقیق نیست. توصیه می شود در مناطق گرمسیر عدد دوم بالاتر باشد. هر چه فاصله بین این دو عدد بیشتر باشد می توان نتیجه گرفت که در ترکیبات روغن موتور مذکور از مواد پلیمری بیشتری استفاده شده است که امکان دارد با رسوبات روغن موتور ترکیب شوند و مشکلاتی را برای موتور خودرو شما به بار خواهد آورد.

متداول ترین نوع روغن موتورها

متداول ترین نوع روغن موتور از نظر ویسکوزیته W-4010 است که در هوای گرم فصل تابستان باعث می شود روغن موتور در دمای بالا به قطعات داخلی موتور بچسبد. این امر ساییدگی بین قطعات موتور را کاهش می دهد.

روغن موتورهای ویسکوزیته عبارتند از:

0W-20، 0W-40، 10W-30، 10W-40، 5W-30، 20W-50.

هر کدام از این روغن موتورها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. برای مثال روغن موتور 20W-50 غلیظ است برای هوای گرم مناسب است اما 10W-40 رقیق بوده و با سرعت بیشتری بین اجزای موتور جریان می یابد. بنابراین برای هوای سرد مناسب است.

انواع روغن موتور از نظر تولید

با پیشرفتی که در زمینه مهندسی خودرو تا کنون صورت گرفته، روغن موتورها از نظر تولید به سه نوع تقسیم می شوند. که در ادامه هر یک را توضیح خواهیم داد.

1. تمام سنتتیک

این نوع از روغن موتورها تماما در محیط آزمایشگاه ساخته می شوند. چون این روغن موتورها با بالاترین توانایی کار می کنند، عملکرد بهتری دارند و واضح است که میزان مصرف سوخت را افزایش می دهند. این روغن موتورها به خاطر کیفیتی که دارند، کارایی خود را دیرتر از دست می دهند. پس نیازی نیست آن ها را زود به زود عوض کنید. لازم است بدانید که این روغن موتورها برای همه خودروها مناسب نیستند، چون ممکن است لغزندگی بیش از حدی بین اجزای موتور به وجود آورند. از لحاظ قیمتی نیز گران تر از سایر روغن موتورها می باشند.

برای شناسایی روغن موتورهای تمام سنتتیک به دنبال عبارت Full synthetic روی ظرف محصول باشید یا مطابق جدول زیر بر اساس SAE آنها را شناسایی کنید.

تمام سنتتیک	ویژگی‌ها
0W-30	صرفه‌جویی در هزینه سوخت
0W-40	افزایش عملکرد و قدرت موتور
5W-40	1. اطمینان به محافظت از موتور دربرابر ساییدگی و ایجاد رسوبات 2. روشن‌ کردن راحت موتور در هوای سرد و گردش سریع در دمای بسیار پایین 3. بهبود سرعت اجزای متحرک موتور

2. نیمه سنتتیک

این نوع روغن موتورها از ترکیب روغن موتور معمولی و سنتتیک ساخته شده اند که از قطعات متحرک خودرو نیز به خوبی محافظت می کنند و نسبت به روغن موتورهای مینرال (معدنی) بسیار بهترند. همه مزیت های روغن موتورهای تمام سنتتیک را ندارد و باید پس از استارت 10 دقیقه صبر کنید تا موتور گرم شود. قیمت این روغن موتورها کمتر از تمام سنتتیک می باشد.

برای شناسایی روغن موتورهای نیمه سنتتیک به ‌جای عبارت Semi synthetic  به دنبال عبارتsynthetic blend  روی ظرف محصول باشید یا مطابق جدول زیر بر اساس SAE آنها را شناسایی کنید.

نیمه سنتتیک	ویژگی‌ها
5W-30	محافظت بهتر از موتور
10W-40	محافظت بهتر در 10 دقیقه اول پس از استارت زدن
15W-40	1. کاهش ساییدگی اجزای موتور سه‌برابر بهتر از روغن‌های معمولی است 2. فواصل تعویض روغن را طولانی‌تر می‌کند

3. معمولی

اساس تولید این نوع از روغن موتورها نفت خام می باشد که از ترکیب روغن‌های پایه هیدروکربن‌ها، پلی اینترنال الفین و پلی آلفا الفین‌ها ساخته می شود. شاخص رتبه‌بندی SAE آنها 10W-40 و 15W-40  در نظر گرفته شده است.

در ساخت این روغن موتورها ابتدایی ترین معیارهای محافظت رعایت شده و قیمت کمتری نسبت به سایر روغن موتورهای دیگر دارند. این روغن موتورها برای خودروهایی که طراحی ساده تری دارند یا در مرحله آب بندی شدن موتور قرار دارند مناسب است. بنابراین برای سرمای شدید یا هوای خیلی گرم مناسب نیستند. از طرفی هر 4000 کیلومتر باید تعویض شوند. با این وجود به صرفه نیستند.

در جدول زیر رتبه‌بندی درجه ویسکوزیته روغن موتور معمولی را مشاهده می کنید.

معمولی	ویژگی‌ها
10W-40	از موتور درحد معمولی محافظت می‌کند
15W-40	زودبه‌زود باید روغن را تعویض کرد

امیدواریم مطالبی که در این بخش ذکر شد. مفید واقع شده باشد. در مقالات بعدی در خصوص روغن موتور با ما همراه باشید.

جهت اطلاع از روغن های موتور و فیلترهای روغن موجود در فروشگاه کارن کار به لینک های زیر مراجعه نمایید:

روغن های موتور موجود در فروشگاه کارن کار

فیلترهای روغن موجود در فروشگاه کارن کار