در این مطلب قصد داریم شما را با عمده ترین وظایف یک روغن موتور مرغوب آشنا کنیم و در ادامه به توضیح هر یک از اصطلاحاتی که در مورد روغن موتور تا به حال شنیده اید آشنا کنیم.
- انتقال حرارت: کمک کردن به سیستم خنک کننده و خارج کردن حرارت ایجاد شده حاصل از کارکرد موتور.
- پاک کنندگی و معلق سازی: تجزیه روغن و پاک کردن سطوح در تماس، تعلیق ذرات حاصل از سایش قطعات و ترکیبات ناشی از احتراق سوخت.
- روانکاری و کاهش اصطکاک: مهم ترین و اصلی ترین وظیفه هر روغن موتوری روانکاری و کاهش اصطکاک است که راندمان موتور را بهبود می بخشد.
- جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی: حفاظت از سطوح قطعات فلزی در مقابل خوردگی و زنگ زدگی به دلیل فعل و انفعالات شیمیایی.
- ضربه گیری: کاهش اثرات منفی حاصل از ضربه های قطعات متحرک در حین کار.
- آب بندی سیستم: کمک به آب بندی موتور با قرار گرفتن در فضای خالی که بین رینگ پیستون و سیلندر که باعث افزایش کارایی موتور می شود.
- کاهش مصرف سوخت: در صورتی که از روغن موتور با گرید مناسب استفاده کرده باشید، در لحظه استارت بازه زمانی رسیدن روانکار به قطعات داخل خودرو کاهش می یابد. این امر در پایین آمدن میزان مصرف سوخت نقش مهمی را ایفا می کند.
آشنایی با اصطلاحات روغن موتور و مفاهیم آنها
گرانروی (Viscosity)
مقاومت کردن سیال در برابر جاری شدن که به دلیل اصطکاک داخلی بین مولکول ها اتفاق می افتد، گرانروی (ویسکوزیته) میزان سفتی یا شلی روغن را نشان می دهد. از عمده ترین مشخصه های هر روغن همین خاصیت است که محیط آزمایشگاهی معمولا در دماهای 40 و 100 درجه سانتی گراد اندازه گیری می گردد. افزایش دما موجب کاهش گرانروی و پایین آمدن دما موجب افزایش آن می شود. در مورد روغن موتورهای از نوع اتوماتیک (چهارفصل) داستان کمی فرق دارد. برای سهولت استارت زدن در هوای سرد و استفاده از فرمول های شیمیایی خاص و مواد افزودنی مناسب، زمانی که هوا خیلی گرم است این روغن موتور تا حد مشخصی شل می شود نه بیشتر و در هوای سرد نیز تا حد معینی سفت می شود. اما هیچگاه حالت جامد ندارد و یخ نمی زند.
شاخص گرانروی (Viscosity Index)
به شاخص گرانروی شاخص ویسکوزیته نیز می گویند که میزان حساسیت روغن در برابر تغییرات دما می باشد. هر چه عدد شاخص گرانروی یک روغن بزرگتر و یا نسبت به هم نوع خود بالاتر باشد، کیفیت آن روغن در اثر نوسانات دما، تغییرات کمتر و در نتیجه عملکرد بهتری از خود نشان می دهد.
نقطه ریزش (Pour Point)
پایین ترین دمایی که روغن موتور می تواند در آن دما جاری شود و سیالات خود را حفظ کند.
خاکستر سولفاته (Sulfated Ash)
خاکستر سولفاته به مقدارماده جامدی می گویند که موقع سوخته شدن روغن بر جای باقی می ماند. مقدار زیاده این ماده باعث باقی ماندن رسوبات بر روی قطعات موتور شده و مقدار کم آن هم سبب افزایش عمر سوپاپ ها می گردد.
نقطه اشتعال (Flash Point)
حداقل درجه حرارتی که روغن به بخار تبدیل می شود و بخارات روغن با هوا در اثر تماس با شعله آتش، به صورت لحظه ای اشتعال خواهند داشت و سپس خاموش می شود و برحسب درجه سانتی گراد و با پسوند F روی بعضی از ظروف روغن به چشم می خورد. F400 مینیمم قابل قبول Flash Point می باشد و همیشه F بیشتر معرف روغن بهتر است.
نقطه احتراق (Fire Point)
حداقل دمایی که در آن روغن به اندازه ای بخار تولید می کند به گونه ای که با نزدیک کردن شعله، مشتعل گردد و این اشتعال تا مدتی ادامه می یابد. به طور معمول نقطه احتراق 15 درجه سانتی گراد بیشتر از نقطه اشتعال است.
دانسیته یا چگالی (Density)
دانسیته برابر است با جرم یک سانتی متر مکعب از روغن در دمای 15 درجه سانتی گراد که برحسب کیلوگرم بر متر مکعب بیان می گردد. این مشخصه در محاسبات حمل و نقل فرآورده های نفتی جهت تبدیل وزن به حجم و بالعکس کاربرد دارد.
نقطه آنیلین (Anilin Point)
درجه حرارت انحلال کامل حجم معینی از مایع نفتی درهم حجم خود از آنیلین را نقطه آنیلین گویند.
به غیر از اصطلاحاتی که در بالا گفته شد. برخی تولید کنندگان اصطلاحات نقطه ابری شدن و عدد بازی کل (TBN) را برای معرفی روغن موتور تولیدی خود ذکر می کنند.
جهت اطلاع از روغن های موتور و فیلترهای روغن موجود در فروشگاه کارن کار به لینک های زیر مراجعه نمایید: