استفاده بهینه از هر وسیله ای مستلزم سرویس و نگهداری به موقع آن دستگاه است که به عبارتی می توان این روش را بازبینی پیشگیرانه نامید، زیرا عمل به دستورات وضع شده از سوی تولید کننده و همچنین رعایت استانداردهای موجود نه تنها موجب افزایش عمر و ایجاد قابلیت بکارگیری در هر زمان با بالاترین درجه ایمنی و اطمینان می گردد، بلکه از اتلاف بی مورد وقت و پول نیز جلوگیری می کند.

• مهم ترین بخش و یا به عبارتی قلب تپنده در اتومبیل موتور آن است و همانطور که می دانید سلامت و کارکرد صحیح این قسمت برای داشتن تومبیلی به دردخور سیار ضروری است. بنابراین ما هم از موتور شروع کرده و شرایط بازدید و سرویس آن را بررسی می کنیم.

نگهداری از موتور خودرو

1) وجود روغن کافی و با ویسکوزیته مناسب چه در گرما و چه در سرما از مواردی است که در طول عمر موتور نقش بسزایی دارد. با چک کردن و بازرسی روغن در فواصل 800 تا 1000 کیلومتر از کافی بودن آن در موتور مطمئن شوید، روغن موتور مناسب را با توجه به دفترچه راهنمای خودرو انتخاب کرده و تعویض آن را با در نظر گرفتن قابلیت های روغن و توصیه های شرکت خودروساز انجام دهید. اگر چه در حال حاضر روغن هایی با کارایی و حفظ قابلیت تا 20 هزار کیلومتر نیز در بازار یافت می شوند اما بخاطر داشته باشید که هر پیشرانه ای قابلیت استفاده از این روانسازها را ندارد. توصیه می گردد روغن های عادی ( مینرال) با درجه کمتر از API Sj را بین 3500 تا 4500 کیلومتر کارکرد خودرو تعویض نمایید.

2) گرمای بیش از حد براحتی موتور را دچار صدمه و آسیب می نماید. بنابراین همواره از وجود آب کافی در سیستم خنک کننده پیشرانه (رادیاتور) اطمینان حاصل کرده و در صورت عدم وجود نشتی در کل مجموعه پس از پیمودن هر 1000 تا 1200 کیلومتر اقدام به بازدید آن نمایید. در همین رابطه توصیه می شود بین هر 8000 تا 10000 کیلومتر تسمه پروانه و یا موتور پروانه رادیاتور بازرسی گردد تا تسمه سالم بوده و لقی آن در حد استاندارد باشد و یا موتور پروانه بخوبی عمل کرده و با رسیدن به دمای مشخص شده شروع به کار کند.

3) به یاد داشته باشید که وجود ضدیخ حتی در فصل تابستان نیز مفید است زیرا همانطور که در زمستان از انجماد مایع درون رادیاتور جلوگیری می نماید، در فصل گرما هم دمای جوش آن را بالا می برد، به هر حال مایع درون رادیاتور را می بایست هر دو سال یکبار بطور کامل تعویض نموده و اقدام به تمیز کردن و رسوب زدایی رادیاتور کرد.

4) تمیز و سالم بودن فیلترهای هوا و روغن باعث کاهش مصرف سوخت و کارکرد بهتر موتور خودرو می گردد. بنابراین با هر بار تعویض روغن فیلتر هوا را هم عوض کنید.

5) عملکرد صحیح و کامل سیستم جرقه زنی متضمن اشتعال کامل و یکی از فاکتورهای کارآیی مناسب موتور است. اگر چه به تازگی شمع های جدید و پیشرفت های وارد بازار کشور شده اند اما به دلیل قیمت بالا هنوز چندان کاربردی ندارند، بنابراین برای ایجاد بهترین جرقه، شمع های کار کرده را بین 23000 تا 25000 کیلومتر با شمع های نو عوض کنید، ضمنا پس از پیمودن هر 8000 کیلومتر لازم است، کلیه شمع ها بازدید و تمیز شوند.

6) در همین بخش توصیه می شود که پس از هر 8000 کیلومتر کارکرد، دلکو مجددا بررسی و احتمالا تنظیم گردد و در دلکوهای پلاتینی بین هر 8000 تا 10000 کیلومتر، پلاتین فرسوده تعویض گردد. با این عمل علاوه بر راحت تر روشن شدن موتور، به احتراق کامل و کاستن از مصرف سوخت نیز کمک می کنید.

7) برای این که همواره سوخت کافی به موتور برسد، جا دارد تا هر 4000 تا 5000 کیلومتر، پمپ بنزین خودرو از نظر سلامت بازدید شده و صافی آن تمیز شود. فیلتر سوخت را هر 12000 کیلومتر تعویض نموده و اتصالات و شیلنگ های سوخت را بازرسی کنید، در صورت بروز نشتی و یا هر گونه خوردگی در آن ها بدون درنگ و با سرعت مبادرت به تعویض آن ها با انواع مرغوب نمایید چرا که هر گونه آسیب و کاستی در این قسمت می تواند خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

8) چنانچه نمی خواهید به دلیل تخلیه یا دشارژ شدن باتری را چک کرده و در صورت کمبود فقط آب مقطر به آن اضافه نمایید. توجه داشته باشید که آب اسید باتری به دلیل برخورداری از اسید سولفوریک، قابلیت خورندگی شدیدی دارد. بنابراین از تماس آن با پوست، لاس و حتی بدنه خودرو جلوگیری کرده و در صورت بروز چنین موردی، بلافاصله سطح تماس را با آب سرد شستشو دهید. به یاد داشته باشید که گاز متصاد شونده از خانه های باتری، هیدروژن است که میل انفجاری شدیدی دارد. بنابراین از مجاورت هر گونه جرقه و یا شعله با آن اکیدا اجتناب کنید.

نگهداری از جعبه دنده

پس از موتور به سیستم انتقال نیرو شامل جعبه دنده و در صورت وجود چرخ های متحرک در عقب، دیفرانسیل و میله گاردان می رسد. در این بخش هم اهم وظایف مالک خودرو عبارتند از:

1) روانساز مورد استفاده در جعبه دنده و دیفرانسیل از نوعی است که اصطلاحا به آن واسکازین گفته می شود. واسکازین ها انواع مختلفی دارند. در هر حال پس از طی هر 40000 تا 45000 کیلومتر لازم است تا میزان این روانساز بازدید شود و در فاصله 80000 تا 90000 کیلومتر کاملا تعویض گردد.

2) میل گاردان به عنوان انتقال دهنده نیروی موتور از خروجی جعبه دنده به ورودی دیفرانسیل عمل می کند، مهمترین اجزاء میل گاردان اتصالات یونیورسال یا به اصطلاح چهارشاخ ها هستند که با بازدید آن ها در هر 24000 تا 25000 کیلومتر، می توان از خطر جدا شدن احتمالی این قطعه و بروز صدمات جبران ناپذیر حاصله جلوگیری کرد.

یکی از عوامل مهم در راحتی سرنشینان و همچنین سهولت رانندگی، برخورداری ازسیستم جلوبندی و تعلیق سالم است. چنانچه لاستیک ها را هم از اجزاء این بخش محسوب کنیم، بنابراین:

1) مجموعه جلوبندی شامل سیبک ها، چپقی ها، اتصالات چندگانه، میله تعادل، طبق و... . بسته به نحوه رانندگی و ناهمواری مسیر حداکثر هر 20000 کیلومتر نیاز به  بازدید و سرویس دارند.

2) هر دو هفته یکبار فشار باد تایرها را مطابق دستورات سازنده خودرو، تنظیم نمایید که این عمل باید هنگامی که لاستیک ها سرد هستند و در شروع حرکت صورت گیرد.

3) بین هر 8000 تا 10000 کیلومتر کارکرد رینگ ها و لاستیک ها را مجددا بالانس کرده و آن ها را به صورت ضربدری با یکدیگر جا به جا نمایید ولی چنانچه جهت گردش در آن ها تعریض شده است، به تعویض تایرهای محور جلو با محور عقب در همان سمت اکتفا کنید.

4) کمک فنرها تضمین کننده نرمی و سواری راحت اتومبیل هستند، برای این که همیشه در بهترین حالت باشند، پس از پیمودن هر 20000 کیلومتر آن ها را از لحاظ نشت روغن و صحت عملکرد بازدید نمایید.

5) بسته به نوع لاستیک ها برای جلوگیری از هر نوع پیشامد ناگوار، بین 50000 تا 60000 کیلومتر تایرهای جدید را با لاستیک های فسرده عوض کنید.

6) به یاد داشته باشید که همواره در هر محور از لاستیک های هم نوع، هم نام و هم اندازه استفاده نمایید.

7) بازدید میزان گریس بلبرینگ چرخ ها می بایست با توجه به دفترچه راهنمای هر خودرو و مطابق با دستور کمپانی سازنده صورت گیرد.

نگهداری از ترمزها

ترمزها با عملکرد درست و کاملشان همواره باعث افزایش ایمنی و اطمینان خاطر راننده و دیگر سرنشینان اتومبیل می شوند، بنابراین رعایت نکات زیر ضروری است:

1) لنت های ترمز را هر 8000 تا 10000 کیلومتر بازدید کنید و با توجه  به نوع رانندگی، حرکت در سرازیری، حمل بار و ... قبل از اتمام لنت ها اقدام به تعویض آن ها نمایید.

2) اتصالات، لوله ها و شیلنگ های سیستم ترمز را هر 12000 کیلومتر بررسی کنید و از سلامت آن ها اطمینان حاصل نمایید.

3) پس از پیمودن هر 20000 کیلومتر، اهرم ترمزدستی و میزان بازی آن را تنظیم کنید.

4) لازم است میزان روغن ترمز هر 8000 تا 10000 کیلومتر بررسی شده و هر دو سال یکبار یا پس از 40000 کیلومتر کارکرد، روغن مستعل تعویض شود.

تمیزی و پاکیزگی خودرو

 زیبایی اتومبیل ارتباط مستقیمی با سلامت ظاهری، تمیزی و پاکیزگی رنگ و همچنین درخشندگی قسمت های مختلف بدنه دارد. بنابراین لازم است تا در نگهداری بدنه خودرو دقت لازم را با توجه به توصیه های زیر مبذول نمایید:

1) برای شستشوی خودرو از گل و لای و گردو و خاک، می بایست حداقل ماهی یکبار آن را با آب سرد یا ولرم و شامپوهای مخصوص شستشو یا مایعات ظرفشویی شستشو دهید.

2) وجود فضولات پرندگان، شیره درختان، لکه های قیر یا سایر مواد آلاینده به درخشندگی رنگ خودرو شما آسیب می رساند به همین علت بلافاصله بدنه را از این قبیل کثافات پاک نموده و اجازه ندهید روی بدنه اتومبیل تان انباشته شوند.

3) سعی کنید تا حد امکان در فصل تابستان خود را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید و در چنین حالتی یا هنگام گرم بودن بدنه، آن را نشویید.

4) در فصل زمستان خودروی خیس خود را در محیط های بسته و بدون جریان هوا با دمایی کمتر از 20 درجه سانتی گراد پارک نکنید چرا که این عمل موجب پوسیدگی بدنه می گردد.

5) با پایان یافتن هر فصل بوسیله زیرشویی اتومبیل گل و لای و مواد آلوده کننده احتمالی را شسته و به افزایش عمر بدنه کمک نمایید ضمن این که بهتر است پس از رانندگی در برف و گل و لای نیز بدنه و زیر اتاق را بشویید.

6) هرگز برای پاک کردن لکه های قیر، رنگ یا موادی از این قیبل، بنزین یا تینر یا روغن ترمز را بکار نبرید زیرا این مواد به رنگ اتومبیل تان آسیب جدی وارد می کنند. برای رفع لکه های گفته شده فقط نفت را به بکار ببرید و محل را به سرعت با آب و مواد شوینده، تمیز نمایید.

7) برای پولیش کردن بدنه ابتدا خودرو را شستشو داده و پس از خشک کردن تمامی قطرات آب از روی آن، با استفاده از واکس های استاندارد، اتومبیل را پولیش کنید.

8) پس از هر بار شستشو در حالی که اتومبیل را به آهستگی میرانید، چند بار به نرمی ترمز بگیرید تا مطمئن شوید که آب روی لنت های ترمز باقی نمانده و آن ها کاملا خشک شده اند.

9) درهنگام خرید خودرو کار کرده (دست دوم) حتما نسبت به تعویض روغن موتور و فیلتر روغن و هوا – واسکازین – روغن ترمز و کلاج و تست جلوبندی و فرمان و همچنین تست سیستم ترمز خودرو اقدام نمائید.