روغن موتور یک ترکیب چند منظوره است که نقش مهمی در کارکرد مطمئن خودرو ایفا می کند. روغن موتور به قدری اهمیت دارد که جزء ملزومات هر خودرویی بوده و بدون وجود آن عملا خودرو قادر به حرکت نیست. با توجه به تغییرات انجام شده در طراحی روغن موتورها جهت صرفه جویی در اتلاف وقت و انرژی می توان گفت که کیفیت روغن موتورها به نسبت بهبود و ارتقاء یافته است.
به طور کلی روغن موتورها از به دو بخش عمده تقسیم می شوند:
- روغن پایه (base oil)
- مواد افزودنی (additive)
اصلی ترین جزء روغن موتور، روغن پایه است که بیش از 75 درصد آن را تشکیل می دهد. با برش نفت خامی به نام لوب کات روغن پایه تولید می شود. البته فرایند تولید روغن پایه ساده نبوده و تنها چند شرکت که دارای پالایشگاه هستند می توانند آن را تولید کنند. سایر شرکت ها روغن پایه را از شرکت های داخلی و خارجی دارای پالایشگاه خریداری می کنند. در سال های اخیر از روغن های پایه سنتتیک بیشتر استفاده می شود و بعضی از تولیدکنندگان روانکار به جای روغن پایه معدنی (نفت خام) از ترکیبات سنتتیک استفاده می کنند. روغن های پایه سنتتیک به عنوان بالاترین سح دانش بشر در زمینه تولید روغن موتور جزء افتخارات شرکت های پالایش و تولیئ روغن موتور محسوب می شوند.
روغن های پایه
به طور کلی روغن های پایه تولیدی به سه دسته تقسیم می شوند:
- مینرال (ارگانیک)
- سنتتیک
- روغن های نیمه سنتتیک
روغن های پایه مینرال یا معدنی (Mineral)
این روغن ها بر پایه نفت خام ساخته می شوند و مدت هاست در خودروها به کار می روند. روغن های معدنی همان روغن های معمولی هستند که سال هاست مورد استفاده قرار می گیرند. از تقطیر و فرآوری نفت خام تولید می شوند سپس بعد از مخلوط شدن با مواد افزودنی روغن های معدنی تولید می شوند. این روغن ها ارزان بوده و کارایی متوسطی دارند.
روغن های پایه سنتتیک (Synthetic)
برای تهیه این روغن ها از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن ها (Olefins) استفاده شده و طی یک فرایند پیچیده شیمیایی ساخته می شوند. برای موتورهای جت بود که برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفتند و ساخته دست بشر می باشند. قیمت آنها از نوع مینرال نیز بیشتر است. این نوع از روغن ها تحمل حرارتی بالایی دارند یعنی می توانند ویسکوزیته خود را در دماهای بالاتر برای مدت زمان بیشتری حفظ کنند. از بین همه روغن های سنتتیک با فرمولاسیون مختلف که هر یک مزایا و معایب خود را دارند نوعی که برپایه Polyalphaolefins (PAO) تهیه شده م مقدار کمی Ester دارد بیشتر قابل قبول بوده و کاربرد بیشتری نیز دارد.
در کل روغن موتورهایی که در تولید آن ها ازروغن پایه سنتتیک استفاده می شود، ویژگی های زیر را دارند:
- کاهش مصرف سوخت.
- کاهش سایش قطعات موتور.
- مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون.
- کاهش آلودگی هوا و محیط زیست.
- افزایش فوق العاده عمر موتور خودرو.
- بهینه شدن سازگاری با مبدل های کاتالیزوری اگزوزها (در خودروهای جدید).
- پایین بودن میزان تبخیر نسبت به روغن های مینرال به دلیل نقطه اشتعال بالا در این روغن ها.
- کارکرد مثبت در مدت زمان طولانی تر در کیلومتر بیشتر در نتیجه کاهش تعداد دفعات تعویض روغن و صرفه جویی در اتلاف وقت.
از طرفی این نوع روغن ها قیمت بالایی دارند و با موتورهای با تکنولوژی قدیمی کاملا تطابق ندارند.
روغن های پایه نیمه سنتتیک نیمه مصنوعی (Semi-Synthetic)
نوع دیگری از روغن موتورها وجود دارند که مخلوطی از دو نوع روغن مینرال و سنتتیک می باشند. (یعنی 60 تا 80 درصد روغن معدنی و 20 تا 40 درصد روغن مصنوعی). خواصی را که روغن معدنی به تنهایی ندارد از این ترکیب به دست می آید و با اضافه کردن ادتیوته مخصوص این پایه، نیازهای عملیاتی لازم تامین می گردد.
در کنار تمامی روغن های پایه ذکر شده برخی از تولید کنندگان محصولات نفتی روغن های سوخته را تصفیه می کنند و به عنوان روغن پایه برای تولید محصولات خود استفاده می کنند. به این روغن ها تصفیه دوم می گویند. که به عنوان روغن پایه مرغوب به رسمیت شناخته نمی شوند و از این نوع روغن ها در هنگام معرفی سایر روغن های پایه اصلی نامی برده نمی شود.
جهت اطلاع از روغن های موتور و فیلترهای روغن موجود در فروشگاه کارن کار به لینک های زیر مراجعه نمایید: