امروزه موتورهای احتراق داخلی قسمت عمده نیاز به نیرو محرکه را برای خدمات حمل و نقل در اختیار بشر قرار می دهند. این موتورها با طراحی مختلف در دو دسته اصلی دو زمانه و چهار زمانه با تبدیل انرژی مکانیکی نیروی لازم برای به حرکت در آوردن قسمت های متحرک را فراهم می کنند. اغلب قطعات این موتورها از جنس فلزات بوده و با فاصله های بسیار کم از همدیگر در حال کار کردن می باشند. این اجزا مانند یاتاقان ها، بلبرینگ ها، رینگ های پیستون، بادامک ها و اسبک ها می بایست بر روی هم لغزیده و بدون تغییرات در ساختار و ابعاد و اشکالشان به فعالیت خود ادامه دهند تا موتور از کار نیفتد.
نیروی اصطکاک بین قطعات متحرک موتور به همراه حرارت ناشی از انفجار، باعث بالا رفتن دما در موتور، انبساط قطعات و از تنظیم خارج شدن تلورانس های قطعات می شوند که منجر به بالا رفتن فشار و اصطکاک و در نهایت به از کار افتادگی موتور خواهد شد. مهندسین مکانیک برای جلوگیری از این کار از بدو تولد موتورهای احتراق داخلی روغنکاری را جزء لاینفک وجود این موتورها قرار داده و با این کار به طول عمر قطعات موتور و امکان کار کردن آن در طولانی مدت کمک نمودند. به صورت واقع بینانه، ضرورت و اهمیت روغنکاری در موتورهای احتراق داخلی، به اندازه خون و جریان خون در بدن انسان می باشد.
روغن و روغنکاری با ایفای دو وظیفه روانکاری و خنک کاری موتور، تداوم حیات آن را امکان پذیر می سازند. روغن موتور مناسب دارای خواص زیادی می باشد که پس از گذر از قسمت های مختلف موتور کثیف می شود. این آلودگی ها از راه های مختلف به درون موتور خودرو راه پیدا می کنند. عمده این آلودگی ها حاصل از باقی مانده های انفجار در قسمت بالای پیستون، آلودگی های گذر کرده از فیلتر هوا وارد شده به درون موتور، جرم ها و کثافات باقی مانده از روغن های قبلی در موتور، پوسیدگی ها و زنگ زدگی های موجود در مسیر روغنکاری در موتورهای کهنه و براده های فلزات حاصل از سایش های داخلی موتور می باشند. این ذرات در ابعاد مختلف نقش قاتل های موذی موتور را بازی خواهند کرد. چرا که هر کدام از این ذرات در فشارهای بالای کارکرد موتور می توانند مانند یک سنگ الماس کوچک بر روی سطح در تماس با روغن و تحت فشار، براده برداری کرده و خراش های ریز بوجود آوردند. در اثر مرور زمان این خراش های ریز بزرگ شده و آثار مخرب خود را در موتور آشکار خواهند نمود. به طور مثال در صورتی که روغن موتور حاوی این گونه ذرات به زیر یاتاقان میل لنگ برسد و در آن نقطه تحت فشار ناشی از انفجار، بین یاتاقان ها بلغزد با ایجاد خراش در زیر یاتاقان سطح صاف بین یاتاقان ها را به مرور از بین برده و محلی برای فرار نوار مولکولی بسیار نازک روغن یا همان فیلم روغن زیر یاتاقان بوجود آمده و فیلم روغن در آن قسمت پاره خواهد شد. فیلم روغن در این ناحیه وظیفه سنگین لغزاندن دو سطح یاتاقان ها را بر روی هم بر عهدهه دارد، با پاره شدن این لایه نازک در اثر فشار مولکول های روغن از زیر یاتاقان اصطلاحا فرار خواهند کرد و نتیجه آن لغزش دو سطح فلزی بسیار سخت با فشار زیاد بر روی هم خواهد بود که باعث بالا رفتن وحشتناک دما در آن نقطه خواهد شد. با بالا رفتن دما در محل تغییر شکل بسیار جزئی حاصل و بار دیگر خراش بزرگتر و فیلم روغن راحت تر پاره خواهد شد و مجددا در اثر اصطکاک بالا حرارت بالاتر خواهد رفت، تا جایی که یاتاقان ها سرخ شده و تغییر شکل بزرگی اتفاق افتاده و یاتاقان ها به هم بچسبند و اصطلاحا موتور یاتاقان می زند.
بله، همان ذره کوچک با موتور شما چنین کرد. اتفاق مشابه در هر قسمت لغزنده موتور می تواند رخ دهد. ذرات آلاینده موتور می توانند در ابعاد بسیار بزرگ تا بسیار کوچک باشند. قطعات بزرگ عمدتا در اثر خرابی موتور و یا کنده شدن قسمت بزرگی از رسوبات داخل موتور مثل رسوبات پشت سوپاپ، رسوبات درون کارتل به سیستم روغنکاری وارد می شوند که عمدتا در موتور سالم اتفاق نمی افتد ولی آن چه که موتورهای سالم را تخریب می نماید ذراتی به ابعاد 5 تا 50 میکرون می باشند.
اصطلاحات فیلتر روغن
ظرفیت فیلتر: مقدار آلاینده هایی که یک فیلتر می تواند در خود نگه دارد بدون آن که آن را مجددا به جریان روغن پس دهد ظرفیت فیلتر روغن گفته شده و معمولا با واحد گرم بیان می گردد.
راندمان فیلتر: به درصدی از آلاینده های روغن که درون فیلتر به دام می افتند، راندمان فیلتر اطلاق می گردد.
راندمان یک راهه: به راندمانی از فیلتر که تنها با یک بارعبور روغن آلوده از آنبه دست می آید اطلاق می گردد.
دبی گذری از فیلتر: مقدار روغنی که می تواند بدون استفاده از سوپاپ اطمینان فیلتر با گذر از صافی فیلتر، به صورت پالایش شده از فیلتر عبور کند.
جهت اطلاع از روغن های موتور و فیلترهای روغن موجود در فروشگاه کارن کار به لینک های زیر مراجعه نمایید: